Tüm Muhammet ümmetinin cuması mübarek olsun.Osmanlı toplumu, ramazana, “misafir” muamelesi yapardı. Ramazan hürmetine evler, dükkânlar, sokaklar, meydanlar köşe-bucak temizlenir, bir sürü imkânsızlığa rağmen her yer tertemiz edilirdi.
Maksat ramazanı dolu dolu yaşamak, yaşatmak ve hoşnut göndermekti.
Maksat, biraz olsun ramazanlaşabilmekti.
Bunun için kesenin ağzı açılırdı. Ramazana günler kala alışveriş edilir, bu sayede -şimdi tıpkı yılbaşılarda, yahut “Anneler Günü”, “Sevgililer Günü” gibi Batı dayatması olgularda yaşandığı gibi- ticari hayat canlanırdı. Esnaf maişetini kazandığı, halk ramazanı coşkuyla karşılayabildiği için mutlu olurdu.
Darulhilâfe (hilâfet merkezi İstanbul) yer yer süslenir, ramazan öncesinde karanlık olan sokaklar, yine ramazan hürmetine, son derece itibarlı bir misafir karşılanacakmış gibi, ışıklandırılırdı.
Bu arada insanlarda da büyük tebeddülât (değişiklik) olurdu. Oruç tutmaya niyetli olan herkes şehir hamamlarına âdeta hücum eder, günahlardan arınmak niyetiyle yıkanırlardı…
Sonra büyük camilerden birinin tanınmış imamına başvurup huzurunda “tövbe-i Nasuh üzre tövbe” ederlerdi. Çünkü ramazana “tövbekâr” girmek isterler, eski günahlarını bir daha işlememe “azm-ı cezm-i kast-ı musammem” eylerlerdi.
İlk teravihler, özellikle selâtin camilerinde bayram yerine dönüşürdü…
İnsanlar en iyi elbiselerini giyer, özene-bezene sakladıkları kokuları sandıklardan çıkarıp sürünür, her taraf mis gibi kokardı…
Yanlarında saf tutacak mü’min kardeşlerinin huşu ve huzurunu bozmamak için, o günlerde soğan, sarımsak gibi şeyler yenmez, ayrıca maydanoz ve karanfil gibi, hoş kokular saçan bitkiler çiğnenirdi.
Kısacası camiler, şimdiki gibi, ter ve çorap karışımı kokmazdı! (Bunu yazarken sıkılıyorum, ama camilerimizin kokmasında sentetik halıların da rolü büyük. Eskiden halılar saf yün olduğu için kokuyu emerlerdi)
Gayrimüslimlerin (Müslüman olmayanların) yoğun olarak yaşadığı Fener, Balat, Hasköy gibi semtlerde bile meyhaneler, ramazana hürmeten kapanır, kapıya, o meyhanenin ramazan boyunca kapalı kalacağına ilişkin bir kâğıt yapıştırılırdı…
Hiçbir gayrimüslim, yahut Müslüman açıkça yemez, içmezdi. Bunun yasak olması bir yana, bu davranışın özünde, oruç tutanlara karşı duyulan saygı vardı. (Eskiden farklı dinlere mensup vatandaşlar bir birlerinin inancına böyle saygı gösterirken, şimdi aynı dinin mensupları asgarî bir saygı kırıntısı bile göstermeyip ramazanda oruçlunun suratına sigara dumanı üflüyor, televizyonlar “ramazan programı”nın hemen arkasından müstehcen yayın yapıyorlar)
Ramazan-ı mübareki coşkuyla karşılama geleneği, benim de çocukluğumun en güzel anılarından birini oluşturur. Ramazandan birkaç gün öncesinden karşılama seremonisi başlar, bu çerçevede tüfekler atılır, oyunlar oynanır, zikirler çekilirdi.
O gün bugündür, zihnimde ramazan bir coşku olarak kaldı. Her ramazan öncesinde hâlâ o çocuksu coşkuyu ve ramazan sevincini içimde hissederim.
Yavuz BAHADIROĞLU /habervakti.com
Alman Usulü Patates Salatası
Alman tatlılarını, pastalarını bazen denerim ve içlerinde beğendiklerim de çoktur. Ama yemekleri konusunda aynı şeyi söyleyemeyeceğim. Bu salata gibi bazı istisnalar hariç.
Salatanın malzemelerini duyduğumda biraz şaşırdım ve açıkçası garipsedim. Tuzotu bir salatada kullanma fikri elbette kulağa tuhaf geliyor. Ama mutfak meraklıları bilir ki, hiç beklenmedik birliktelikler beklenmedik tatlar oluşturur.
İftar sofralarınıza yakışacak,oldukça lezzetli Alman usulü patates salatasını denemenizi tavsiye ederim.
Malzemeler:
- 500 gr. patates
- 1 kuru soğan
- 1 tatlı kaşığı hardal
- 6-7 kornişon turşu
- 1 kaşık tuzot
- 1/2 bardak su
- 2 kaşık sirke
- Tuz, karabiber
Yapılışı:
- Tuzot ve su karıştırılıp küçük bir tencerede bir taşım kaynatılıp soğutulur.
- Patatesler haşlanıp salatalık şekilde doğranır.
- Soğan minik küpler şeklinde salatalıklar halka halka doğranır ve patatesle karıştırılır.
- Tuzotlu kaynamış su ve diğer malzemeler eklenir ve güzelce karıştırılır.
Servis önerisi: Salatayı 3-5 saat bekleterek patateslerin soslu suyu iyice emmesini beklerseniz tadı daha da güzelleşecektir.
Ayrıca isteğe göre bir kaşık mayonez ve bir kaşık yoğurt ilave ederek daha tanıdık bir tat elde edebilirsiniz.
Afiyet olsun…